Mustafa Sami Kuzucuoğlu
Romanın orijinal adı “The Hero With A Thousand Faces”tir. İlk baskısını 1949 yılında yapmış olan bir Joseph Campbell eseridir. Ayrıca yazarın ilk eseri olma özelliğini taşımaktadır. Roman günümüze kadar milyonlarca satmıştır. Hatta kimilerine göre yirminci yüzyılın en önemli eserlerinden biri bu romandır. Bu iddianın arkasındaki sebepse bu romanında yazarın, hikâye kurgulamanın mihenk taşlarını tanıtıyor olmasıdır. Bu nedenle yazar olmayı hedefleyen herkesin kitaplığında bulunması gereken rehber niteliğinde bir romandır.
Eserin anlatımı yer yer akıcılığını kaybetse de kanımca bunda çevirinin etkisi büyük, bu nedenle mümkünse orijinal halinin okunması daha iyi olacaktır. Eserde tek bir formülle kahraman yaratma yani kurgu oluşturma tekniğini açıklamaktadır. Yazar bunu yaparken eski antik dönem kehanetlerinden, mitolojilerden, destanlardan, halk arasında anlatılagelmiş olan masallardan ve dinden yararlanmaktadır.
Bunların hepsinde – doğu / batı farkı gözetmeksizin- ortak temaları, motifleri, anlatım biçimlerini bulmaktadır. Aynı zamanda rüyalarda bu motiflere bol bol rastlanır olduğuna değinmektedir. Hatta gerçek kişilerin rüya anlatılarına yer vermektedir ve onların rüyalarının altında yatan mitleri açıklamaktadır. Tüm bunları yaparken psikoloji biliminden yararlanmaktadır.
Yazar eserinde kahramanın kahramana dönüşme yolculuğunu üç evrede açıklamaktadır; ilki “Yola Çıkış” yani bu aşamayı evden ayrılış, yola atılan ilk adım, maceranın çağrısı ya da toplumdan kopuş olarak da yorumlayabiliriz. İkincisi “Kabul Edilme”. Bu evre daha görseldir, daha törensel ve ritüelliktir. Kahraman ne ile mücadele ederse etsin ve bu mücadelesi ne kadar acı verici ya da imkânsız da olsa mutlaka kahramanın zaferi ile sonuçlanacaktır. Bu aşama sonunda kahramana dönüşmektedir.
Okuyucular hikâyede artık bir kahramanın ağırlığını bu aşama sonunda hissedebilmektedirler. Üçüncü ve sonuncusu ise “Eve Geri Dönüş” aşamasıdır. Kahraman eve geri döner ama evden çıkan kişi ile aynı kişi değildir asla. Hatta bazen kahramanın karakteri, çektiği acı ve gösterdiği yiğitlikler ile olgunlaşmış olur, bazense vücudunda yara izi gibi fiziksel değişiklikler olur. Ama her koşulda da kahramanımız kökten değişmiştir artık.
Yazarın bahsettiği bu kahramanın yolculuğu kalıbını kullanarak kurgulanmış eserler listesi epeyce kabarıktır. Buna birkaç örnek verecek olursak: Homeros’un İlyada’sı, Sofokles’in Antigone’si, en eski yazılı destan olan Gılgamış Destanı, Hz. Yusuf’ un yaşam hikayesi. Daha modern örnekleri ise; Tolkien’in Yüzüklerin Efendisi, Carroll’un Alice Harikalar Diyarında’sı, C.S. Lewis’in Narnia’sı, Palahniuk’un Dövüş Kulübü, birçok peri masalları, çocuk masalları ve daha nicesi…
“Nerede dışa doğru yol almayı umsak orada kendi varlığımızın merkezine geleceğiz; nerede yalnız olduğumuzu sansak orada bütün dünyayla birlikte olacağız.”