ALİ GARDAŞ

Kümeören köyü Kayseri Sivas karayolundan yaklaşık beş kilometre içerideydi. Gemerek’ten Kayseri yönünde sola, Kayseri’den Gemerek yönüne gidilirken sağa dönülürdü. Stabilize olan bu yolda birden çok tepeden iniş ve çıkış yapılarak köye ulaşılırdı. Karayolu ile köy arasındaki yol, köyün girişindeki meydana kadardı. Yol burada üç yöne ayrılıyordu. Birisi Kırıklı yönüne, diğer ikisi köyün içerisine uzanıyordu. Köy meydanının güney batısında cami vardı …

Ali Gardaş, Cemal amcayı çok severdi. Neden diye sorulduğunda Ali Gardaş bu sevgisini şöyle açıklardı: “Cemal amcam doğuştan özürlüydü: Sağ bacağı, normal bir bacağın sadece diz kapağına kadardı. Sağlam bir ayağın işlevini görecek yardımcı bir mekanizma yardımı ile yürüyordu. Bu alet, bilek kalınlığında özel olarak ağaçtan yapılmıştı. Sopanın ayağın hizasına gelen yerinde, üzerine basılacağı bir eklentisi vardı. Kısa olan sağ …

Hüseyin akranlarına göre ilkokula bir yaş küçük yazılmıştı. Yaşı küçük, boyu küçük, adı küçük, gel de çık bu işin içinden. Küçük olmakla beraber, bir köşede durup herkesle aynı koşullardaymış gibi yarışlara girmese, çok sorun olmayacaktı. Arada kaynayıp gidecekti.  Ama o küçüklüğüne aldırmaz, hemen her oyunda, yarışta yer alır, ben de varım demeye çalışırdı. Elbette bu durum Hüseyin’in sık sık kavga …

Anadolu sonbahardan çıkıp kışa hazırlanıyordu. Güneş gökyüzünde süzülerek yükseliyor, ama artık ısıtmaya yetmiyordu.  Erkenden kalkan Hasan ağanın “Haydi Veysel, Hüseyin  bugün ofise en az iki araba pancar götüreceğiz” diyen sesiyle uyandık. Ailecek hazırlık yaptık. Annem Emine hatun, babam Hasan ağa, Veysel ağabeyim ve ben at arabasına bindik. Yarım saat sonra tarlaya ulaştık.  Hava soğuk mu soğuktu. Babam, soğuğa aldırış etmeden …

Bir gün Hasan dede oğulları Ali ve Veysel’e önemli bir görev yükler: “Oğullarım, evde un kalmadı. Yarın Yeniçubuğa 100 çinik buğday götürün, değirmende öğütün. Bu yeni değirmenin unu iyi olur diyorlar.” (1 çinik* yaklaşık 8 kg alan bir kap, o da 6 urupa karşılık gelir.) Hasan dedenin büyük oğlu Ali; “Tamam, baba, nerenin buğdayından ayarlayalım” diye sordu. Hasan dede ise; …

Pek çok insan bırakın bebekliği, çocukluğunun belirli bir dönemine kadar zaman zaman altını ıslatır. Bazen bu ciddi bir sağlık problemi de olabilir. Bu işin çözümü çoğunlukla zamana ve doğanın gücüne bırakılır. Ali Gardaş bir köşede, ben hemen onun yanında yer yatağında, Refika ablam da karşı sedirde yatıyordu. İki odalı şirin bir evimiz vardı. Hasan dede, ev döşemelerini Zülfiyar ustaya özel …

Çocukken, beş ila yedi yaşlarında, bir kar yağdı mı uzun süre kalkmazdı. Bazen kar yüksekliği çocukların değil büyük adamların içinde kaybolacağı yüksekliğe ulaşırdı. Kömeren’de* kar yağdı mı, bir tarafta uzlaşının simgesi gibi düzgün yumuşak hatlarıyla Maşat, karşısında hırsın veya azmin göstergesi gibi keskin hatları ve ünlü tepeleriyle Üçtepeler ve Aydamı’ndan Büyükdere’ye kadar uzanan ve insana sonsuzluk hissi veren, doğu-güney-batı hattında …

At arabası dünyada olduğu gibi, Türkiye’de de 20’nci yüzyılın unutulmaya yüz tutan en önemli taşıma araçlarından birisidir.  Yaygın ve uzun süre kullanımı ile insanlığa önemli hizmetlerde bulunmuştur. Eski filmler veya otantik ortam yaratma arayışı için kullanımı da olmasa tamamen hafızalardan kaybolacak bir araçtır. At arabası; ahşap destek elemanlarının dışına geçirilmiş bir çemberle sabitlenen,  genelde dört tekerli, ön ortada komuta merkezi …

Bağ beklemede başını sokacak düzgün bir alaçığın yanında yün yatak, yorgan, yatağın altına serilecek kilim, yatağı koruyacak ve soğukta yorgana takviye görevi yapacak battaniye, su testisi, bakır tas, ekmeklerin kurumasını engellemek için kullanılan bez torbası, iki üç tahta kaşık, bıçak, gece giymek için kazak ile benzinli çakmak olmazsa olmaz araçlardı. Eşyaları yerleştiren Veysel ağabeyim; “Bak Gardaşım, evden daha güzel oldu …

Yazın, çocukları veya yaşlıları bekleyen önemli işlerden biri de köyden üç beş km uzaklıktaki bağ, bahçe, bostan tarlası gibi yerlerdeki bekçilik göreviydi. Ürünlerin yetişme zamanına yaklaşık bir ay kala o arazide bir düzen kurulur ve ürünler toplanıp bitinceye kadar aileden biri burada beklerdi. Bekçilikteki temel amaç çoluk çocuğun veya hayvanların bostan tarlasına zarar vermesini önlemenin yanında, oranın düzenli bakım ihtiyacının …